Diagnoza neuropsychologiczna polega na dokładnej ocenie funkcjonowania człowieka i odniesieniu go do relacji pomiędzy działaniem i stanem mózgu a procesami psychicznymi.

Podczas badania neuropsychologicznego ocenie podlegają:

• funkcje poznawcze;
• sfera emocjonalna;
• sfera zachowań społecznych;
• motywacja człowieka;
• funkcje językowe;
• funkcje wykonawcze;
• funkcje wzrokowo-przestrzenne;
• praksja.

W trakcie badania zbierany jest także szczegółowy wywiad od opiekuna oraz badanego, analizowana jest dokumentacja medyczna.

Diagnoza neuropsychologiczna zalecana jest przede wszystkim w przypadku:

• planowania terapii osób, które spostrzegają u siebie obniżoną sprawność, np. poznawczą (uwaga, pamięć), u których można podejrzewać dysfunkcję ośrodkowego układu nerwowego, jak w przypadku ADHD czy choroby otępiennej. Badanie jest też pomocne w różnicowaniu różnych typów chorób neurodegeneracyjnych;
• osób z uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego o różnej etiologii, takiej jak urazy czaszkowo-mózgowe, udary mózgu, stwardnienie rozsiane, stan po operacji neurochirurgicznej, w celu oceny funkcjonowania po przebytym urazie, określenia czy i jakie procesy psychiczne zostały osłabione oraz w jakim stopniu;
• zaburzeń psychiatrycznych, ponieważ tym chorobom często towarzyszą zaburzenia, np. sfery emocjonalnej.